Werkgeversgids Autismespectrum op de werkvloer

Als u dit leest kan het zijn dat u een medewerker in dienst heeft of in dienst wilt nemen die aangegeven heeft dat h/zij eigenschappen van autisme heeft. Of misschien zijn er eigenschappen van autisme gesignaleerd.

Deze gids beantwoordt een aantal vragen:

  • Wat zijn eigenschappen van autisme?
  • Wat kan de autistische medewerker voor uw organisatie betekenen?
  • Wat kunt u doen zodat uw medewerker goed en met plezier haar/zijn werk doet?

Niet iedereen met autisme heeft extra hulp nodig en soms gaat het om kleine aanpassingen om de effectiviteit van iemand te ondersteunen. Aanpassingen die weinig kosten meebrengen en geen grote impact op de organisatie hebben.

Met enige aandacht, begrip en respect kunnen de kwaliteiten en talenten van mensen met autisme optimaal worden ingezet in uw organisatie.

Wat zijn de kwaliteiten van mensen met eigenschappen van autisme? Wat kan de autistische medewerker voor uw organisatie betekenen?

Veel mensen met autisme hebben de volgende kwaliteiten

  • vaak zeer nauwkeurige focus, gedetailleerd werken, goed patronen herkennen
  • zeer loyaal en betrouwbaar
  • kunnen vaak heel goed verschillen en fouten detecteren
  • zijn inhoudsgedreven en efficient
  • gaan voor kwaliteit
  • kunnen prima volgens regels en protocollen werken
  • werken systematisch en hard, kunnen repetitief werk aan
  • geen verborgen agenda, "what you see is what you get"

Mensen met autisme zijn allemaal verschillend en hebben een breed scala aan interesses, vaardigheden en intelligentie, net als anderen. Het is belangrijk om met uw medewerker individueel te bespreken wat behulpzaam zou kunnen zijn.

Wat is autisme?

Autisme is een ontwikkelingsconditie die de activatieniveaus en verbindingen in het brein beinvloedt. De wijze waarop informatie wordt verwerkt in de verschillende breinnetwerken verloopt anders dan gemiddeld. Daarbij wordt verondersteld dat bij autisme minder lange verbindingen tussen hersennetwerken zijn aangelegd dan gemiddeld. Daar staat tegenover dat er vaak meer korte verbindingen in lokale netwerken zijn dan gemiddeld. Dit betekent dat het maken van overzicht over een situatie vaak meer tijd en energie kost, maar dat gedetailleerde waarneming vaak veel beter is dan bij andere mensen.

Onderzoek geeft aan dat een complexe mix van genetische en omgevingsfactoren van invloed zijn op de ontwikkeling van autisme.
Er zijn vier gebieden waarop mensen met autisme zich kunnen onderscheiden:

1. Sociale contacten:

-moeite met small talk en subtiele gedragscodes
-soms moeite met oogcontact
-moeite met intuitief inleven in de gevoelens van anderen (maar via heel nauwkeurige observatie wel sociale patronen herkennen)
-kunnen moeite hebben met non-verbaal gedrag
-kunnen moeite hebben met sociaal initiatief

2. Letterlijk nemen van taal:

-geen begrip voor grapjes of sarcasme of dubbele bodems

3. Plannen/organiseren:

-heeft meer tijd nodig voor planning en organisatie omdat overzicht maken lastiger
-is soms lastig om detailniveau los te laten
-multi-tasken is vaak lastiger, dat vereist veel schakelen

4. Vaste gewoonten:

-houdt vast aan regels en afspraken
-heeft moeite met onverwachte veranderingen

Ongeveer 1,5% van de volwassenen heeft autisme, dat betekent bij 9,1 miljoen mensen van de Nederlandse beroepsbevolking tot 136.500 medewerkers.

Bij mensen met autisme kunnen ook eigenschappen uit andere condities voorkomen, er is vaak overlap met eigenschappen uit van AD(H)D, met dyslexie en tics.

Hoe wordt autisme behandeld?

Autisme kan succesvol worden gemanaged. Veel mensen met autisme leren via cognitieve correcties hun beperkingen om te buigen naar gedrag dat andere mensen beter begrijpen. Aanpassingen in de omgeving kunnen zeer behulpzaam zijn.

Wat kunt u doen zodat uw medewerker met autisme goed en met plezier zijn/haar werk kan doen?

Iedereen is verschillend maar een grote gemene deler waarbij de kwaliteiten van mensen met autisme het best tot uitdrukking komen is

  • werk met:
    • gestructureerde werkdag
    • niet storen en beperken van onverwachte veranderingen
    • duidelijke regels, duidelijke opdrachten
    • duidelijk tijdspad en deadline
    • regelmatige en directe feedback
    • zijn goed in detecteren verschillen en fouten
    • kunnen vaak goed repetitieve taken aan

werkomgeving die minder goed aansluit, is

  • werk met:
    • ongestructureerde omgeving, onduidelijke opdrachten
    • opdrachten met interne tegenstrijdigheden
    • chaotische en/of constante verandering, prikkelrijke omgeving

Welke aanpassingen kunnen behulpzaam zijn?

  • collegialiteit d.w.z. openheid en begrip met name op sociale-communicatieve vlak
  • facilitatie door de leidinggevende, directe feedback
  • eventueel een buddy-systeem om overzicht te maken/behouden
  • meer tijd als er veel informatie verwerkt moet worden
  • prikkels verminderen door koptelefoon met geluidsreductie of schermlicht dempen
  • eigen werkplek
  • duidelijke concrete opdrachten en doel benoemen, liefst schriftelijk na te lezen
  • duidelijke regels voor afhandelen opdrachten

Voor een aantal mensen kan het behulpzaam zijn om regelmatig met een coach de ontwikkeling van sociale contacten en de communicatie op het werk te evalueren en bij te stellen als nodig.

Privacy

Zoals voor alle medewerkers geldt is het ook voor mensen met autisme van belang dat de werkgever zorgvuldig met de medewerker (sgegevens) omgaat en geen diagnose of andere gegevens zonder toestemming deelt met anderen. Mensen met autisme worden niet overal als gelijkwaardige mensen gezien en aanpassingen worden soms door anderen gezien als voorstrekkerij of aanstellerij. Een bedrijfscultuur waar weinig begrip is voor iemands eigenheid en talenten is niet alleen voor mensen met autisme een nare omgeving om in te werken.